Güzel ahlakı, sevgi ve saygıyı, yoksula sahip çıkmayı, akli selimi, herkesin kendi sanatı ile yükselmesini, başkasının hakkına saygı göstermeyi din, dil, ırk farkı gözetmeksizin herkese eşit davranmayı öğütleyen, Ahilik Teşkilatının Kurucusu Ahi Evran-ı Veli’nin düşünceleri ve Ahilik geleneği yüzyıllardır geçerliliğini korumakta, günümüzün ihtiyacı olan doğruları gözler önüne sermektedir.
Ahilik, 13. yüzyıldan 21. yüzyıla kadar Anadolu’daki esnaf ve sanatkâr birliklerine verilen bir isimdir. Kısacası Ahilik, köylere kadar ulaşan örgütlenme yapısıyla, milli birliği ve bütünlüğü, toplumsal dayanışma ve yardımlaşmayı temel ilke olarak benimseyen, toplumsal ahlak kurallarına bağlı, bir toplum kurmayı amaçlayan, ülke ekonomisinde temel ihtiyaç maddelerini en kaliteli, en ucuz biçimde üretmeyi öngören bir teşkilatlanma biçimidir.
Ahilikteki iş ilişkileri İslamiyet’e ve kadim geleneklerimize dayanmaktadır. Bu yapı, ekonomik hayatla ilgili olan iş ahlakını ve ekonomik faaliyetlere katılan insanların işlerini hakkı ile nasıl yapacaklarına ilişkin kuralları da belirlemiştir.
Bu yapısı ile Ahilik; 13. yüzyılda Anadolu’da, Balkanlar’da, Kırım’da Türkler tarafından kurulan esnaf, sanatkâr ve üretici (sanayi) birlikleri ile bu birliklerin uyguladıkları ahlaki, siyasi, iktisadi, felsefi duygu ve prensipler anlamına da gelir.
Günümüzün yükselen değerlerinin önemli bir kısmının özünde Ahiliğin temel ilkeleri yatmaktadır. Tüketici hakları, sivilleşme, kooperatifçilik, çeşitli mesleki kuruluşların varlığı gibi kavramları Batı’ya aktaran birikim, Ahilik kültürüdür.
Ahilik, insana yönelik öğüt ve yaptırımları da bulunmakla birlikte esas itibariyle “bireysel” değil, “toplumsal”dır. Çekememezlik ve dedikodudan kaçınmak, cömert, şefkatli ve merhametli olmak herkese iyilik yapmak ve iyiliklerini istemek vs. gibi onlarca prensip, esasta bireysel olmaktan çok toplumsal, yani toplum hayatını düzene sokucu içerikte ilkelerdir. Ancak bu toplumsal yapıda ne kişi topluma, ne de toplum kişiye ezdirilmiştir. Ahiliğin sosyal dayanışma ruhu sayesinde, devletin hiçbir etkisi olmadan; şehir esnafı ve halkı, kendi kendisini idare ediyor, en küçük bir suiistimal, yolsuzluk ve geleneğe aykırı harekete fırsat verilmiyordu. İşte esas olan da budur.
Türk Toplumu iş ahlakı konusunda Ahilik kurumu ile başlayan, çok köklü bir geleneğe sahiptir. Öyle inanıyorum ki; Aziz Milletimiz bu değerlere sahip çıkacak ve diğer toplumlara örnek olacak bir düzeye yükselecektir.
Bu duygularla; Ahilik teşkilatının kurucusu Ahi Evran-ı Veli’yi rahmetle, minnetle anıyor, esnaf ve sanatkarlarımız başta olmak üzere bütün vatandaşlarımızın “Ahilik Haftası”nı kutluyorum.
